Leren lezen in groep 3
Als leerkracht vind ik het aanbieden van het leesonderwijs het meest leuke om te doen.
Het blijft elk jaar weer bijna magisch, dat de kinderen die binnenkomen in groep 3 tegen de kerstvakantie kunnen lezen.
Je begint in de eerste week langzaam. Met een paar letters begin je met het maken van eenvoudige woorden.
Als een sneeuwbal breidt zich dat uit. Elke nieuwe letter zorgt ervoor dat je meer woorden kunt maken.
Maar, hoe bijzonder het ook is, in principe kunnen alle kinderen tegen de kerstvakantie lezen.
Oftewel: binnen drie maanden leren kinderen lezen. Precies daar zit hem nu de crux!
We weten allemaal dat het in de praktijk niet zo werkt. Je hebt immers te maken met veel verschillende kinderen. Bovendien zou dat automatisch betekenen dat alle kinderen even vlot en even goed zouden kunnen lezen in januari.
Dat is zeker niet het geval!
Een stukje uitleg:
Om te kunnen leren lezen moet je als kind aan een aantal basisvoorwaarden voldoen.
In de kleuterklas worden voorbereidingen getroffen voor onder andere het leren lezen.
Deze voorbereidingen en doelen, zijn niet altijd even goed bekend bij ouders.
Zoals je weet gaat (bijna) alles spelenderwijs, maar natuurlijk liggen er achter al het spel wel doelen verscholen. Kinderen bouwen en spelen in de huishoek. Er wordt veel gezongen, voorgelezen en gerijmd.
Daarbij worden er in groep 2 ook letters en klanken aangeboden. Op deze manier is het de bedoeling dat kinderen al letters kennen voordat ze naar groep 3 gaan.
Op veel scholen is dit een belangrijke leidraad: kent het kind letters? Is het geïnteresseerd in het schrijven?
Maar dat is niet het enige dat telt!
Is een kind rijp om naar groep 3 te gaan?
Dat is een lastige vraag. Ik loop daar zelf ook nog wel eens tegenaan, want hoe kun je dit meten en uitleggen aan ouders. Bij de appel zie je gemakkelijk aan de kleur en grootte hoe het ervoor staat. Bovendien is het bekend dat een appel in het najaar rijp is voor de pluk.
Toch is het bij kleuters net zoiets.
Ook groep 3 start (over het algemeen) in september. Dezelfde tijd om rijpe appels te plukken.
Maar niet alle kinderen zijn dan precies rijp.
Oftewel, het kan zijn dat de ontwikkeling van de motoriek en de hersenen nog niet voldoende klaar is voor het aanleren van letters. Dat is goed om te weten, want zegt niets over de intelligentie. Het zegt wel dat het kind nog bepaalde stappen moet maken, voordat alle verbindingen in de hersenen efficiënt zijn aangelegd.
Deze kinderen hebben meer tijd nodig om te leren lezen. Of eigenlijk: ze hebben nog wat tijd nodig om te rijpen. Nu is het zo, dat je niet voor elk kind willekeurig kan starten als hij of zij daaraantoe is. We beginnen immers gewoon het schooljaar in september. Als leerkracht vind ik het belangrijk om ook haalbaar te blijven werken. Dat is wat mij betreft geen 1-op-1 onderwijs, maar werken met een klas vol met kinderen.
Maar wat te doen met kinderen die lezen lastig vinden en niet het niveau halen dat je wenst.
Goed oefenen, is wat leerkrachten zeggen. Als juf zeg ik dit ook! Het is belangrijk om dagelijks te lezen.
Maar, ik heb inmiddels wel veel meer kennis om te weten dat er veel meer bij komt kijken!
Ik vind het helemaal niet zo interessant als kleuters al letters kennen. Ik vind het veel belangrijker om te kijken naar de motorische ontwikkeling en de lateralisatie.
Als kinderen motorisch nog niet genoeg ontwikkeld zijn (iets waar in veel mindere mate op gelet wordt!) betekent dit dat er nog onvoldoende “weggetjes” in de hersenen zijn aangelegd.
Daar speel ik op in. Ik herken de signalen van het onrijpe kind. Weet welke check ik kan doen, als ik twijfel aan de vaardigheden.
Door zo te signaleren welke voorwaarden er nog ontbreken, kan ik kinderen in de klas helpen.
Niet om eindeloos mijn tijd in te zetten met oefenen en oefenen. Maar doelgericht motorische oefeningen in spelvorm aanbieden. Dit scheelt veel frustraties met moeizaam oefenen en geeft het kind meer zelfvertrouwen.
Heb jij thuis een kind dat het lezen wat langzamer oppikt dan gemiddeld?
Dan kan ik je helpen.
Wacht niet te lang, want het leesonderwijs gaat steeds sneller, als een sneeuwbal die van de heuvel rolt.
